Aile ve Evlilik

Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri

Boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri farklı farklı başlıklarla karşımıza çıkar. Ayrılık sadece eşler arasında gerçekleşmez. Bu nedenle ayrılık süreci çocuklar için de oldukça önemli bir konudur. Boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri potansiye olarak bir dizi değişimi de beraberinde getirir.

Öncelikle şunu ifade etmemiz gerekir ki her ayrılık çocuklara zarar vermez. Bu konuyu şöyle örnekleyebiliriz; ailede madde bağımlısı bir ebeveyn olduğunu düşünelim. Ebeveynin varlığı aile ilişkilerine olumsuz zarar verir. Bu olumsuz durum çocukların gelişimini de çok kötü etkiler. Daha öfkeli, saldırgan ve agresif çocuklar olarak yaşamlarına devam eder. Bu nedenle boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri farklı farklı karşımıza çıkar.

Online psikolog ve psikolojik danışmanlardan online terapi almak için tıklayın.

Boşanmanın Çocuğun Uyumu Üzerindeki Etkisi

Yapılan çalışmalarda ayrılan çiftlerin yarısının en az bir tane 18 yaş altı çocuğu olduğu ifade ediliyor. Bireylerin psikolojik gelişiminde çocukluk dönemi yaşantıları oldukça önemlidir. Bu yüzden ebeveyn ve çocuk arasında kurulan ilişki geleceklerinin de şekillenmesini sağlar. Bu yüzden anne ve babanın boşanması çocuklar için de zor ve stresli bir süreçtir. Çocuk açısından düşünecek olursak o güne kadar en çok güvendiği iki kişinin ayrılması demektir.  Çocuk önceden ebeveynlerine eşit sürede ulaşıyordu. Ancak ayrılıktan sonra anne ve babasına eşit sürede ulaşamayacak. Özellikle bu durum çocukların uyum konusunda problemle yaşamasına neden olur.

Diğer yandan boşanan çiftlerin ebeveynlik rolleri de ister istemez değişir. Bu durum da boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri ni karşımıza çıkarır. Anne ve baba boşanma ile birlikte yeni bir hayat kurar. Kurulan hayat bazen zorlukları da beraberinde getirir. Maddi açıdan ve sosyal ilişkiler açısından farklı sorunlar ortaya çıkar. Tüm bunlar uyum sürecini de olumsuz etkiler.

Çocukların Yaşadığı Zorluklar – Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri

Ayrılık sürecinden sonra çocukların yaşadığı zorluklar geçirilecek zaman olarak karşımıza çıkar. Öncelikle ebeveynlerle geçirilen zaman değişecektir. Yaşanılan yer belki maddi koşullar nedeniyle değiştirilecektir. Diğer yandan taşınma durumlarına bağlı olarak okul değişikliği de karşımıza çıkabilir. Bir diğer önemli konu ise anne ve babanın çocuğa karşı olan sorumlulukları da değişecektir. Bakımı üstlenen ebeveyn daha fazla zaman ayırmak zorunda kalacaktır. Bu zor duruma yönelik ebeveynlerin baş etme becerilerini geliştirmeleri gerekir.

Çocuklar Boşanmaya Nasıl Tepki Verir

Çocuklar boşanmaya içinde bulundukları aile sistemine göre tepki verir. İlk paragrafta da belirttiğimiz gibi eğer ki sık sık çatışma yaşanıyorsa çocuk boşanmayı kendi ister. Ancak bu her zaman bu şekilde olmaz. Anne baba çocuklar için bir tartışma yaşamışsa ve boşanma kararı almışsa çocuklar kendilerini suçlar. Diğer yandan yaş grubuna göre değişmekle beraber;

  • Mutsuzluk
  • Öfke
  • Kaygı ya da stres
  • Üzüntü ya da ağlama
  • Akran zorbalığı
  • Ergen gruplar için riskli davranış ya da madde kullanımı
  • Hatalı ya da yanlış ilişkiler geliştirme
  • Kızgınlık ya da öfke
  • Tedirginlik
  • Çevreye karşı güvensizlik
  • Yakın ilişki kurmakta güçlük
  • Özgüven kaybı ya da değersizlik
  • Akademik anlamda başarı kaybı ya da okula gitmeme gibi durumlar ortaya çıkar.

Boşanma kararı kolay alınmaz. Bu yüzden boşanan çiftlerin öyküsünde genelde yoğun bir çatışma durumu göze çarpar. Bu tartışmalar bazen fiziksel boyuta da taşınır. Ekonomik sorunlar, iletişim problemler, kıskançlık gibi konular çiftlerin evliliklerini olumsuz etkiler. Diğer yandan kök ailenin evliliğe müdahalesi, madde ve alkol kullanımı ya da aldatma davranışı da aile içi dengeleri bozar. Bu yüzden çocuklar yoğun bir stres altında kalır. Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri yazımıza devam edelim.

Çocukların Hayatındaki Değişimler

Geleneksel anlamda ebeveynler ve çocuklar aynı evde yaşar. Boşanma gerçekleştikten sonra bakım tek ebeveyn üzerinden devam eder. Bu noktada boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri de değişir. Hem anne hem de babanın aynı evde olması çocuğa duygusal açıdan bir destek de sağlar. Okulda ya da sosyal hayatında yaşadığı problemlere yönelik iki farklı destek elde eder. Pratik olarak bilgi sahibi olur. Ebeveynlerin yaşam deneyimlerinden faydalanır. Uyumlu çiftlerin paylaşım ve aylayışları çocuğa da örnek olur. Çocuklar ilişki kurmayı ve problem çözmeyi aile ile birlikte öğrenir. Bu yüzden ayrılık çocuğun sosyal hayatını da olumsuz etkiler.

Tabii ki çocuğun hayatında annesinin ya da babasının yeri dolmaz. Anne ve baba rolü çocuklar için tamamlayıcı rollerdir. Ayrılık sonrası bakım sağlayan ebeveyn hem anne hem de baba olmak ister. Ancak böyle bir rol ona da ağır gelir. Ayrılıktan sonra iki ebeveyn rolünü de üstlenmek zorunda değilsinizz. Anne ya da baba olarak elinizden geleni yapıyor olmanız yeterlidir. Evet, bazı yerlerde yetersiz kalabilirsiniz. Bu konuda ayrı yerde yaşayan ebeveyn de çocuklara dair sorumluluklarını yerine getirmelidir. Çünkü ayrılık karı koca rolünü sonlandırır. Anne ya da baba rolünü sonlandırmaz.

Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Kısa Etkileri

Boşanma sürecine dair yapılan çalışmalarda ilk iki yılın kritik önemi olduğu ifade edilir. Çocuklar üzerindeki kısa süreli etkiler incelendiğinde ise;

Boşanmanın ardından olumsuz bir süreç yaşandığı,

6 ay ve 12 ay arasında bu olumsuz durumun azaldığı,

Hemen Seans Al

Bu süre zarfında çocuğun depresif hissettiği,

  1. Sosyal anlamda içe çekildiği,
  2. Sinirlilik halinin ortaya çıktığı,
  3. Dürtüsel davranıldığı,
  4. Problem çözme becerilerinin azaldığı görülmüştür.

Ayrılık sürecinde velayetin kimde olduğu da önemlidir. Eğer ki velayet konusunda anlaşmazlık varsa ve çocuklara aktarılıyorsa çocuklar kendilerini sorumlu hisseder. Bu yüzden ebeveynlere de öfke duyar. Özellikle görüşme süreciyle ilgili çocukların özgür olması gerekir.

Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Uzun Etkileri

Ayrılık sürecinin en az iki yıldır devam etmesi gerekir. İlk 2 yılda ortaya çıkan belirtileri bu yüzden ksıa süreli etkiler olarak ele alırız. Uzun vadeli ortaya çıkan durumlara yönelik farklı söylemler mevcuttur. Yapılan bazı çalışmalarda çocukların uzun vadede durumdan olumsuz etkilenmediği ifade edilir. Psikolojik açıdan evli çiftlerin çocuklarıyla benzer psikolojik duruma ulaşır. Ancak bazı çalışmalar uzun vadede olumsuz etkilerin ortaya çıktığını ifade eder. 16 yıl süren bir araştırmada;

Çocukluk çağında ayrılık yaşayanların ergenlik dönemine göre daha fazla etkilendiği,

Ebeveyni boşanmış kadınların evlilik hayatında daha çok baskı gördüğü

Depresyona daha eğilimli olduğu

Erkeklerin boşanma süreciyle daha fazla başedebildiği,

İşsizlik oranlarının daha yüksek olduğu ifade edilir.

Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri farklı farklı zaman dilimlerinde karşımıza çıkar.

Boşanma Çocuklara Nasıl Anlatılmalı

  1. Çocuğun gelişim düzeyine göre anlayabileceği bir dilde ayrılık süreci çocuğa ifade edilir. Ebeveynler çocuklarının neyi nasıl anlayacağını bilir. Eğer ki bu konuda bir zorluk yaşıyorlarsa mutlaka profesyonel bir destek alınır.
  2. Ayrılık konuşmasında ebeveynler birbirlerini suçlamamalı. Kararın ortak alındığını ifade etmeli.
  3. Bundan sonraki süreçte çocukların nasıl bir hayat yaşayacakları açık bir şekilde anlatılmalıı. Çocuklar özellikle bu konuda çok şey merak eder. Sabırlı şekilde sorulan tüm sorulara yanıt vermelisinizz.
  4. Ayrılık sürecine dair çocuklar bazen kendilerini suçlu görür. Duygularına yönelik çocuklarla konuşulmalıdır. Ayrılık sürecinde bir sorumlulukları olmadığı açık bir şekilde ifade edilmeli.
  5. Boşanma kararı çocuklara ebeveynler tarafından ortak söylenmeli.
  6. Çocuğun boşanma haberini tek bir ebeveynden alması diğer ebeveyne dair güvenini zedeler.
  7. Ayrılık fikri çiftler tarafından kesinleştiğinde çocuklara anlatılmalı.
  8. Boşanma kararı açıklandığında çocuklar o an ağlamak ya da sarılmak ister. Çocuklara uygun ortam sağlanmallı.
  9. Boşanmaya dair kendilerini suçladıklarını anlarsanız çocuğun duygusuna yönelik bir konuşma yapın.
  10. Çocuklar için gerekirse psikolojik destek almalarına yardımcı olun.
  11. Gerekirse çizim ya da hikayeyle kendilerini anlatmalarına yardım edin.
  12. Her şeyi bir anda çocuklara anlatmak yerine parça parça ifade edin. Çocukların merak ettikleri yerleri size sorlamaları için fırsat tanıyın.
  13. Çocuklar nerede ve nasıl yaşayacaklarını merak eder. Bu konuda her şeyi planladıktan sonra çocuklara açıklama yapın.
  14. Çocuklarda akademik anlamda bir gerileme söz konusu olabilirr. Bu konuda okul rehberlik servisinden destek talep edin.

Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri yazımıza devam edeceğiz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir