Duygusal Açlık – Duygusal Yeme Nedir?

Duygusal yeme ya da duygusal açlık kişinin açlık hissetmediği durumlarda dahi olumsuz duygularını bastırmak ya da olumsuz duygularıyla baş etmek için tepki olarak geliştirdiği bir davranıştır. Bu noktada önemli bir ayrım vardır. Ancak bu noktada duygusal yeme ya da duygusal açlık her zaman olumsuz duygularda ortaya çıkmaz. Bazen olumlu duygularda da ortaya çıkar. Böylece kişi normal şartlarda yediği yemekten daha fazla yemek yer. Bu noktada duygusal yeme ya da duygusal açlık durumlarında ortaya çıkan kontrolsüz yemek yeme durumu olumsuz duyguların şiddetini azaltmaktadır. Böylece kişi olumsuz duyguları ortaya çıktığında yemek yiyerek bu duyguyla baş edebileceğini öğrenir. Böylece bir şekilde pekiştireç elde etmiş olur. Duygusal yeme ya da duygusal açlık kişinin problemleriyle baş etme yöntemidir. İstendik yönde geliştirilen ve problemlerle baş edilmesine yardımcı olan bir yemek yeme davranışı olarak ortaya çıkar. Yemek bozuklukları ile ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Duygusal Açlık Nasıl Fark Edilir?

Yemek yeme davranışının nasıl ortaya çıktığı önemlidir. Kişi fizyolojik olarak acıktığında bedeni doğal bir tepki verir. Bu tür durumlarda yemek yeme davranışı normal bir davranıştır. Yemek yedikten sonra midede var olan kazınma ya da açlık hissi ortadan kalkar. Kan şekeri normale döner. Böylece kişi doygunluk hissine ulaşır. Ancak duygusal açlık tokken dahi ortaya çıkar. Olumsuz ve olumlu duygularla baş etmek amacıyla kullanılır. Duygusal açlık aniden ortaya çıkar ve kişinin açlık-tokluk hissiyle tanımlanamaz. Bu tür durumlarda kişi aklından geçen ne varsa yeme ihtiyacı duyar. Bu noktada duygularını unuttukları için yeme davranışları bir şekilde devam eder. Yemek yedikten sonra ise ortaya çıkan pişmanlık ve suçluluk duygularıyla baş etmeye çalışırlar. Kritik soru olarak şunu sorabiliriz; yemek yediğiniz anda gerçekten açlık hissediyor muydunuz? Yemek yedikten sonra yoğun bir pişmanlık ve suçluluk hissettiniz mi?

Kişiler yoğun bir tartışma ya da karamsarlık durumundan sonra fazla yemek yer. Bazen bu yoğun duygu mutluluk da olur. Kişiler bu tür durumlarda normal yeme miktarlarından daha fazla ya da daha az yemek yer. Bu tür durumlarda duygusal durumların normal şartlar altında %30-35 arası yemek yeme davranışını arttırır. Yapılan çalışmalarda kişilerin kişiler olumsuz duygu olarak ifade edilen mutsuzluk, kaygı, depresif belirtiler, öfke, kızgınlık, stres durumlarında yemek yeme davranışlarının arttığı söyler. Ancak bazen ise kişiler mutsuzluk ve korkuya durumlarına kıyasla neşe ve öfke anlarında daha fazla yemek yerler. Bazen ise olumlu duygu durumlarında daha fazla yemek yenir. Duygular olumlu ya da olumsuz olarak ifade edilemez. Bu tür durumlarda yemek yeme davranışı artar. Bilimsel olarak yapılan çalışmalar da bu durumu gösterir. Kişi içinde bulunduğu ana yönelik kendisini ifade etmelidir.

Kişinin kendisini sıkıntıda hissettiği anlarda da yemek yeme davranışının arttığı ifade edilmektedir. Kişi canının sıkıldığını hissettiği anlarda yemek yiyerek bu sıkıntıyı gidermeye çalışır. Diğer yandan ise sinirli olmak ve öfkeli davranışlar da yemek yeme davranışını arttırır.

Cinsiyete Göre Duygusal Açlık Nedir?

Yapılan araştırmalarda kadınların erkeklere göre sıkıntılı ve kaygı verici durumlarda daha fazla duygusal açlık hisseder. Duygusal açlığı yemek yiyerek kapatmaya çalışır. Erkekler ise stres ve kaygı verici durumlarda daha sık alkol tüketir.

Stres Durumlarında Neden Çok Yemek Yenir?

Psikosomatik teoriye göre kişiler stres durumlarında strese cevap olarak yemek yemeyi tercih ederler. Çünkü kişi stres altındayken kişi açlık ya da tokluk hissini anlamlandırmakta zorlanır. Bu noktada kişiler açlık ya da tokluk hislerine karşı değil duygu durumlarına cevap olarak yemek yemektedir. Yoğun üzüntü ve kaygı durumlarında kişi kendisini açlık ve tokluk hissine karşı duyarsızlaştırır. Böylece ortaya çıkan yoğun yeme davranışı kilo artışına, psikolojik sağlamlığın düşmesine hatta bazen depresif belirtilere de yol açabilmektedir.

Duygusal Açlık / Duygusal Yemek Yeme Nasıl Tedavi Edilir?

Yukarıda bahsedilen durumları ele alacak olursak; temelde kişinin ortaya çıkan olumlu ya da olumsuz duygularıyla baş etmekte güçlük yaşadığını ifade edebiliriz. Yaşamın içerisinde olumlu ya da olumsuz pek çok duygu vardır. Bu duyguları bir buz dağı olarak düşünebiliriz. Temelde yatan kırılmışlık, yalnızlık, sevgisizlik gibi duygular en tepede öfke, kaygı, kızgınlık, mutsuzluk olarak ortaya çıkar. Bu noktada kişinin kendisini mutsuz eden, keyfini kaçıran durumları belirlemesi sağlıklı olacaktır. Hangi duygularının ardından daha fazla yemek yiyor? Hangi duygularla baş etmekte zorlanıyor? Bu duyguları neler tetikliyor? Çevre, romantik ilişki, meslek hayatı, aile ilişkileri bu duyguların ortaya çıkmasında ne kadar etkili? Yemek yeme davranışı sonucunda duygusuyla baş eder. Ancak bu durum uygun değil. Bu baş etme becerisini farklı şekilde nasıl sağlar? Tabii ki ilk anda bunları belirlemek kolay olmaz. Ancak bu davranışın ortaya çıkma sürecini detaylıca dinlemek, konuşmak, kişiyi olumsuz duygulara sevk eden asıl yaşantılar ve zihinsel süreçleri belirlemek daha kalıcı çözümler sunar.

-Duygusal yemenize sebep olan durumların mutlaka listesini yapın.

-Kendinizi aç hissetmediğiniz anlarda yapmanız gerekenleri listeleyin. “Bir arkadaşı aramak, kitap okumak, biraz yürüyüşe çıkmak, duşa girmek vs.”

-Size keyif veren bir aktivite edinin. Bunu rutin şekilde yapmaya özen gösterin.

Ancak temelde sizi bu duyguya iten asıl sebebi belirlemeye çalışın.