Online Terapi Psikolog

Özgüveni Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Özgüveni etkileyen faktörler anne baba tutumları, akademik başarı, kendini değerlendirme ve çevrenin etkisi, fiziksel görünüm, akran ilişkileri, okul, öğretmendir. Bu noktada özgüveni etkileyen faktörler bazen çevre tarafından bazen ise kişisel özelliklerle değişmektedir. Özgüven kişinin kendisini ifade etmesini, çevreyle ilişkisini, meslek hayatını, romantik ilişkisini belirlemektedir. Bu durum göz önüne alındığında akla sık sık şu sorular gelir.  “Özgüvenim neden düşük, özgüvenimi nasıl yükseltirim, özgüveni etkileyen durumlar nelerdir, özgüveni etkileyen faktörler nelerdir”. Özgüven en temelde aile ilişkisiyle ortaya çıkmaktadır. Eğer ki aile çocuğa çok eleştirel yaklaşırsa, yaptığı başarıları görmezden gelip eleştiriye devam ederse, değersiz olduğunu hissettirirse küçük yaşlarda ortaya çıkan güvensizlik farklı farklı alanlarda kendini göstermeye başlar.

İçindekiler
1. Aile Tutumları Özgüveni Nasıl Etkiler
2. Akademik Başarı Özgüveni Etkileyen Faktörler
3. Kendini Değerlendirme ve Çevrenin Etkisi
4. Dış Görünüş Özgüven Eksikliği
5. Akran İlişkileri Özgüveni Etkileyen Faktörler
6. Okul ve Öğretmen Özgüveni Etkileyen Faktörler
7. Yetişkinlerde Özgüven Eksikliği
8. İlişkilerde Özgüven Eksikliği
9. Yüksek Özgüven Nedir

Aile Tutumları Özgüveni Nasıl Etkiler?

Anne baba tutumu çocuğun özgüvenini direkt olarak etkilemektedir. Bu noktada ailenin tutumu önemlidir. Aile genelde çocuğun özgüvenini destekleyici şekilde yaklaşmalıdır. Çocuğun aileyle güvenilir bir bağ kurması, çocuğun kendisini güvende hissetmesi için önemlidir. Sevildiğini fark etmesi özgüveni yüksek biri olarak yaşamına devam etmesine yardım eder. Özellikle anne tarafından çocuğun gereksinimlerinin uygun zamanda karşılanmasına dikkat etmeliyiz. Değerli görüldüğünü hissetmesi, sözlü ya da sözsüz davranışlar çocuk için önemlidir. Bu yüzden çocuğun taleplerine verilen uygun cevaplar, övgüler, tutum ve davranışlar özgüveni etkiler. Özgüveni etkileyen faktörler listesinin ilk sırası ailedir.

Aşırı Koruyucu Aile Çocuğu Nasıl Etkiler?

Aşırı koruyucu tutum çocuğun kendisini yetersiz hissetmesine neden olur. Bu nedenle olağanüstü denetim uygulayan, oldukça fazla ilgi gösteren baba çocuğa zarar verir. Çocuğun bağımsız olmasına engel olan, çocuğun sorumluluklarının ebeveyn tarafından gerçekleştirildiği ailelerde çocuğun özgüveni düşük olur. Bu noktada koruyucu olmak bir çare değildir. Çünkü çocuk en temelde özgür olmak ister.

Otoriter Turum Çocukları Nasıl Etkiler?

Otoriter ailelerde cezalandırma genellikle disiplinle birlikte değerlendirilir. Bu tür durumlarda çocuk kendisine nerede hata yapıyorum sorusunu sorar. Otoriter ailelerde güç kullanma ve tehdit ile çocuğun daha fazla söz dinleyeceğini düşünen ebeveynler çocuğu aslında olumsuz yönde etkilemektedir. Bu tür durumlarda çocuk olumsuz bir kişilik geliştirir. Baskı altında büyüdüğü için kendisini beceriksiz, başarısız hisseder. Böylece kendisine güveni düşük olur. Otoriter tutum belki de özgüveni etkileyen faktörler listesinin başında yer alır.

Tutarsız Ebeveynler Çocuğu Nasıl Etkiler?

Çocuk yetiştirilirken ailenin tutarlı bir şekilde davranması gerekmektedir. Burada sabit ve kararlı bir ebeveyn olmak çocuğun davranışlarını anlamlandırması için önemlidir. Eğer ki aile üyelerinden biri her konuda çocuğu serbest bırakıyor diğer ebeveyn kısıtlamaya devam ediyorsa  çocuk ilerleyen yaşlarda tutarsız davranışlar ortaya koyar. Tutarsız davranışlar ise çocuğun arkadaş çevresinden de dışlanmasına, özgüveni düşük bir birey olmasına neden olabilir.

Demokratik Tutum Çocukları Nasıl Etkiler?

Ailelerde demokratik bir tutum varsa çocuk düşüncesini rahatça ifade edebilir. Böylece girişken olur. Kendisini gerçekleştirmeye hazır bir şekilde yaşamını devam ettirir. Diğer yandan sosyal ilişkilerinde güçlüdür. Arkadaşları tarafından tercih edilen bir kişi olur. Kendisini nasıl seveceğini bilir.

Aile tutumları özgüveni etkileyen faktörler için ilk sıradadır.

Akademik Başarı Özgüveni Etkileyen Faktörler

Özgüveni elde edilen başarılarla da kıyaslayabiliriz. Bu nedenle başarı elde etmek kişilerin özgüveninin de yükselmesine yardımcı olur. Başarı kişinin kendisinden daha fazla memnun olmasını, kendisine olan bakış açısının daha fazla güçlenmesine yardım eder. Bu sürede özgüveni yüksek olan kişi hata yapmaktan çekinmez, hislerini ifade etmeyi sever, olumlu bir kişilik geliştirir.

Kendini Değerlendirme ve Çevrenin Etkisi

Kişinin çevreyle olan ilişkisi, çevreden aldığı tepkiler, kendisine yönelik beklentileri, bu beklentileri karşılama becerisi özgüvenini etkiler. Resim yapmayı seven ve bu konuda başarılı bir kişi, güzel resim çizdiğinin farkındaysa ve çevresinden de bu yönde geri bildirim alıyorsa bu durum özgüvenini olumlu yönde etkiler. Çevreden aldığı geri bildirimlerle kendi bakış açısının tutarlı olması kişinin daha sosyal ve olumlu bir kişilik geliştirmesine yardım eder. Kişinin kendisini değerlendirmesi özgüveni etkileyen faktörler arasında yer alır.

Dış Görünüş Özgüven Eksikliği

Bireyin kendisinden memnuniyet düzeyi özgüvenini de etkilemektedir. Kendisinden hoşnut olan kişi çevreye karşı kendisini daha kolay ifade eder, kendini anlatmaktan kaçınmaz, kendini güvende hisseder. Bu tür kendisine yönelik beden algıları ya da olumsuz bakış açısı fiziksel görünümüne fazla anlam yüklemesine neden olur. Bazı durumlarda kilo, boy uzunluğu gibi durumlarda özgüveni tetikler. Ancak burada kişinin kendisini koşulsuz kabul etmesi devreye girer. Beden algımıza yönelik ya da dış görünüşümüze yönelik değerlendirmeler bazı durumlarda kendimizi kötü hissetmemize neden olur. Eğer ki özgüven düşüklüğünün sebebi olarak dış görünüşünüzü düşünüyorsanız burada beden algısına yönelik çalışmanız gerekir. Beden algınıza yönelik bu yıkıcı düşünceleri ne zamandır taşıyorsunuz? Fiziksel görünüm özgüveninizi mutlaka etkiler algısın nasıl kazandınız? Bu tür sorulara yanıt bulmak sizin özgüveninize ilişkin sebepleri ortaya koyacaktır. Ancak özgüveni etkileyen faktörler ve fiziksel görünümü birbirinden net şekilde ayırt etmek pek mümkün değil.

Akran İlişkileri Özgüveni Etkileyen Faktörler

Arkadaşlık ilişkileri özgüven konusunda da oldukça önemli bir yere sahiptir. Arkadaşlarıyla güvenli bağ kuran, bağımsız kişileri daha fazla tercih eder. Kişi kendisini bilir, çevresine uygun anlatır, kendisini yeterli hisseder, böylece güveni artar. Yapacağı davranışlarla eleştirilmekten ya da dışlanmaktan korkmaz. Kararlarının çevresi tarafından değerlendirilmesine ve değiştirilmesine müsaade etmez.

Özgüveni etkileyen faktörler arasında akran ilişkileri de yer alır. Çocuk arkadaşları tarafından kabul edilmek ister.

Hemen Seans Al

Okul ve Öğretmen Özgüveni Etkileyen Faktörler

Özgüveni düşük kişiler kendisini yetersiz ve başarısız hisseder. Bu kişilerin bu düşünceleri okul tarafından tetiklenirse çocuğun daha fazla içine kapanması olasıdır. Öğretmenin ya da okul yönetiminin eleştirel tutumu çocuğun kendisini daha fazla soyutlamasına, daha başarısız olmasına, daha fazla sessizleşmesine neden olur. Ancak eğer ki öğretmen ve okul çocuğu cesaretlendirirse, güçlendirirse, desteklerse çocuğun özgüveni de olumlu yönde gelişir. Şöyle düşünelim, çocuk sınıfta parmak kaldırmıyor. Öğretmen bir yerden bir işaret yakalayıp çocuğa bir mesaj verdi. Ben sana güveniyorum, yanlış ya da doğru cevap vermen bir şeyi değiştirmeyecek. Seni eleştirmeyeceğim ve yargılamayacağım… Bu mesajı alan çocuk derslere daha fazla katılır. Belki de ailesinin eksilttiği bu özgüveni yeniden yerine koyar. Özgüveni etkileyen faktörler arasında eğitim süreci mutlak yer alır. Çocuğun öğretmeninde aldığı en ufak bir kabul göstergesi özgüveninin yükselmesine yardım eder.

Yetişkinlerde Özgüven Eksikliği

Yetişkinlerde özgüven eksikliği sosyal yaşantımızı direkt olarak etkiler. Bazı durumlarda kişiler kendilerini ifade etmekte zorlanır. Özellikle ikili ilişkilerde ne söyleyeceklerini bilemezler. Bu yüzden kendilerini ifade etmekte zorlanır. Bazı durumlarda bedenleri de tepki gösterir. Kızarma, terleme gibi bazı fonksiyonlar da ortaya çıkar. Diğer yandan özgüveni düşük yetişkinler iş hayatında da bazı problemler yaşar. Örneğin kendisinin görevi olmayan bir işi ona verdiklerinde hayır diyemez. Çünkü hayır derse karşılaşacağı tepkiden korkar. Bu yüzden tepkiyle baş etmek yerine verilen görevi kabul etmeyi tercih eder. Tabii bu şekilde boyun eğici davranışlar kendisine ayırması gereken zamanın da kısıtlanmasına neden olur. Diğer yandan düşük özgüven kişinin kendisini başarısız ve yetersiz hissetmesine neden olur. Bu tür kaygılı davranışların altında çoğu kez aile ve çocukluk ilişkileri yatar.

Eğer ki bir yetişkin çocukluk çağında ailesi ve çevresi tarafından sürekli eleştirildiyse kendisini etiketlemeye başlar. Ben başarısızım, yetersizim, beceriksizim… Bu gibi etiketleme cümleleri bir yerden sonra gerçeği olur. Bu yüzden özgüveni etkileyen faktörler arasında aile yaşantısını da ele almamız gerekir. Bu tür yaşantıya sahip kişiler kendisini savunmakta zorlanır. Bu yüzden özgüven eksikliğini altında yatan nedenleri belirlemek için mutlaka online terapi almanız gerekir.

İlişkilerde Özgüven Eksikliği – Özgüveni Etkileyen Faktörler

İlişkilerde özgüven eksikliği ilişkinin tüm dengesini derinden etkiler. Çiftler anlaşmazlık yaşadıkları konularda baskın olan kişinin kararını uygular. Diğer yandan özgüveni düşük kişi ilişki içerisinde kendisini mutsuz hissetse bile ayrılmakta zorlanır. Özgüven ve kaygı durumu aslında birbirini tetikler. Kaygılı oldukça özgüveni daha da düşer. Alacağı her kararın yanlış olmasından korkar. Bu korku ise karar almasını etkiler. Bu tür döngüsel nedensellik durumlarından çıkmak kolay değildir. Bu yüzden özgüveni düşük kişi ilişkinin içerisinde kendisini kapanda hisseder. Örneğin ilişkiye dair beklentisini ifade edemez. Bir talebi olduğunda söylemekten çekinir. Çünkü yanlış bir şey söylemekten ya da yanlış karar almaktan korkar.

Bunu çocukluk yaşantısında da fark ederiz. Örneğin sınıfta parmak kaldırmakta zorlanır. Kendisine baskı kuran arkadaşına “hayır” demekte ve hakkını savunmakta da zorlanır. Bu tür durumlar arttıkça kişi kendisini ilişkide değersiz, yetersiz ve mutsuz hisseder. Bu duyguların kaynağını belirlemek ya da ayrılık çözüm değildir. Bu yüzden kişinin özgüvenini düşüren sebepleri net olarak belirlememiz gerekir. Bu sebepler ortaya çıktıktan sonra kişi ilişkisine dair kendi kararını alabilir. Özgüveni etkileyen faktörler yazımızda dikkat ettiyseniz her yerde aile geçiyor… Eğer ki güzel bir aile ilişkiniz varsa ve farklı sebeplerden dolayı özgüveniniz düşükse bunu farklı bir şekilde ele alabiliriz. Ancak özgüven üzerine çalışma yapacaksak eğer mutlaka aile yaşantınızı da ele almamız gerekir.

Yüksek Özgüven Nedir

Yüksek özgüven kişinin yaşamında daha net kararlar almasına yardım eder. Tabii ki bunun da bir sınırı vardır. Kişi almış olduğu her kararda kendisinin haklı olduğunu düşünmesi yüksek özgüven değildir. Eleştirilere karşı anlayışlı olmak, kendisini net olarak fark etmek yüksek özgüven işaretidir. Bu yüzden özgüveni etkileyen faktörler ele alındığında yüksek özgüven konusuna da değinmemiz gerekir. Bu tür kişiler aldıkları kararlarda kendilerine güvenir. Doğru karar aldıklarında devam ederler. Eğer ki kararlarının yanlış olduğunu fark ederlerse kolayca bu fikirlerini değiştirirler. Çünkü aldıkları kararlarda hata yapabileceklerini kabul ederler. Diğer taraftan olaylara karşı bakış açıları esnektir. Bu yüzden problemle başa çıkma becerileri de yüksektir. Kendilerine karşı pozitif yaklaşırlar. Kendilerini değerli hissederler. En önemlisi ise kendilerini severler.

Özgüvene dair nerelerde durması gerekeni bilir. Her aldığı kararın mutlak doğru olduğunu savunmaktan ziyade olaya farklı yaklaşır. Diyelim ki bir işte hata yaptı. Bu noktada sorumluluğu kabul eder. İlişkideyken karşı tarafı incitici bir cümle kurduğunda “ben haklıydım” bakış açısıyla devam etmez. Karşı tarafın gönlünü almak için elinden geleni yapar. En önemli özelliği biraz önce de belirttiğimiz gibi yapıcı hareket etmesidir.

Özgüveni etkileyen faktörler yazılarımız devam edecek. Özgüven nedir yazımızı da okumanızı öneririz.

Özgüvenle ilgili Psikolog Ecem Üzülmez ‘den seans alabilirsiniz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir