Fobiler

Agorafobi Nedir ? Nasıl Tedavi Edilir ?

Agorafobi bir tür anksiyete bozukluğudur. Kişi kendisini kapana kısılmış hisseder. Çaresiz ve utangaç hisseder. Korkuya neden olur. Bu tür alanlardan ya da yaşantılardan korkması anlamına gelir. Bazen toplu taşımaya binmekte, açık ya da kapalı alan fark etmeksizin bu tür alanlarda bulunmakta, yapması gereken işler için bir yerde sıraya girmekten korkar. Bu tür durumlarda yoğun kaygı, korku ve endişe hali oluşur. İlk olarak agorafobi toplumsal yerlere tek başına gitmekten korkan kişiler için kullanılmıştır. Temelde agorafobinin anlamı “pazar yeri korkusu” olarak geçer. Bu yüzden agorafobisi olan kişiler açık alanda durmakta oldukça zordur. Akraba ya da yakın bir arkadaşıyla kendisini daha güvende hisseder. Bazı zamanlarda korkusu o kadar yükselir ki evden çıkmak bile istemez.
İçindekiler
1. Agorafobi Ne Kadar Yaygın
2. Agorafobi Ne Demek
3. Agorafobi Belirtileri
4. Agorafobi Tanı Kriterleri
5. Agorafobi Tedavisi Ne Kadar Sürer

Agorafobi Ne Kadar Yaygın?

Agorafobinin yaşam boyu yaygınlığı %2 ile %6 arasında devam eder. Agorafobi tanısı almış kişilerde yüksek oran, ki bu oranın %75 olduğu ifade edilir, panik bozukluk da yaşadığı ifade edilir.

Agorafobi Ne Demek

Daha önce bahsedilen sosyal fobi ya da özgül fobi türlerinde de olduğu gibi agorafobide de öğrenme rolleri oldukça aktiftir. Klasik koşullanma temelde bir uyarana karşı geliştirilen bir öğrenme yöntemidir. Kişi yaşantısının bir diliminin gözünde korkutucu bir duyguyla eşleştirdiğinde zihin onu öğrenir, bu tür durumlar sıklaştıkça artık zihin bir uyarıcıya ihtiyaç duymadan bile bu korku ve kaygı durumunu ortaya çıkarabilir.

Davranışın ortaya çıkmasında kişinin bilişse çarpıtmaları oldukça etkindir. Bulunduğu konumda kendisine bir zarar verileceğine dair düşünceleri aktifleşir. Kendisini güvende hissetmek için attığı her adım aslında agorafobisini de yükseltir. Örneğin bir alışverişe tek başına gittiğinde korku ve kaygı durumu ortaya çıkar. Böylece kişi bir arkadaşını yanına çağırırsa kendi düşüncesini gerçeğe dökmüş olur. Kendisine “Korkmam gerekiyordu ve korkum sadece arkadaşım varken geçiyor.” der. Düşüncesi kişinin bu davranışı sık sık ortaya çıkarmasına da neden olur. Çünkü düşüncesi gerçeği olmuştur.

Agorafobi Belirtileri 

Agorafobi tanısı almış kişiler yardım almanın zor olduğunu düşünür. Bu yüzden alan, cadde, sokak, köprü, tünel, pazar, alışveriş merkezi, cami ya da diğer ibadethane yerleri gibi durumlarda bulunamazlar. Beden bütünlüğüne zarar geleceğine inanır. Kalp krizi geçireceklerini, yardım alamayacakların hayal eder. Tuvalet ihtiyacı duyacağı ancak tuvalete ulaşamayacağı korkusuna kadar uzanan farklı belirtiler gösterir. Kişi bu tür durumlarda sıklıkla aile bireylerinden birinin kendisine eşlik etmesini ve kendisini güvende hissetmesini ister. Eğer ki kapalı alanda kalması gerekiyorsa kapıya en yakın yeri tercih etmeye çalışır. Bazı durumlarda ise kişi evden dahi çıkmaz. Böylece kişinin günlük aktiviteleri de son derece azalır. Fobiler arasında agorafobi kişinin gündelik yaşantısını en çok etkileyen durumdur.

Agorafobi Tanı Kriterleri Nelerdir?

Agorafobi ile ilgili DSM-V Tanı kriterleri şu şekildedir. Bu durumlardan en az ikisinin bulunması gerekir.

Toplu taşıma araçlarını kullanırken

Açık alanda bulunduğu durumlarda (köprü, pazar, sokak, otopark vs),

Kapalı yerlerde bulunduğu durumlarda (mağaza, alışveriş merkezi, tiyatro merkezi, okul, iş yeri vs.),

Sırada belemesini gerektiren fatura ödeme, sağlık muayenesi gibi durumlarda,

Tek başına evin dışında olması durumlarında ortaya çıkan yoğun kaygı ya da korku duyma durumu

Ayrıca kişi ortaya çıkan panik durumlarında düşeceğine inanır. Bazen tuvaletini yapacağını düşünür. Bu gibi durumlarda yardım almanın utanç sayılacağını kendisine sık sık söyler. Bu yüzden dışarda olmaktan da kaçar. Çünkü korku duyar. Agorafobik durumlar her an korku ve kaygı durumu oluştururlar. Bu kaygı ve korku durumu en az altı ay devam etmelidir. Bu yoğun kaygı ve korku durumunun kişinin sosyal yaşantısına zarar verir. Diğer yandan aile yaşantısını ya da meslek yaşantısını önemli derecede etkiler. Sağlığı etkileyen başka fizyolojik bir durum varsa kişinin belirtileri daha da sıklaşır ya da daha da artar. Agorafobi panik atak ya da panik bozukluk tanısından farklı şekilde konur. Eğer ki kişinin agorafobi belirtilerine panik atak da eşlik ediyorsa iki durum ayrı incelenir.

Agorafobi Tedavisi Ne Kadar Sürer

İlaçlı Tedavi

SSGİ, benzofiazepinler ya da trisiklik antidepresanlar agorafobinin tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Kullanılan ilaçlar kişinin kaygı durumlarını azaltmaya ya da engellemeye çalışır. Böylece kişinin ortaya çıkan kaygı durumu kontrol altına alınır. İlaçların en az 6 ay kullanılması gerekir. Diğer yandan terapi süreci danışanın getirmiş olduğu konuya bağlı olarak 10-12 oturum devam eder. Ancak bu bazı durumlarda daha uzun da sürebilir. Danışanın yaşamış olduğu korkunun yoğunluğuna göre bu süreç değişir.

Hemen Seans Al

Psikoterapi

Agorafobinin tedavisinde genel anlamda bilişsel davranışçı terapi ya da destekleyici diğer psikoterapi yöntemleri uygulanır. Bu noktada asıl amaç kişinin var olan kaygı belirtilerini ortaya çıkartan bilişsel çarpıtmaları değiştirmektir. Hatalı bilişsel çarpıtmaları değiştiririz. Yerine daha rasyonel inançlar koyarız. Böylece danışan yaşamış olduğu fobiye yönelik bakış açısını değiştirir.

Agorafobi Tedavisinde Online Terapi

Agorafobi tanısı olan kişiler evin dışına çıktıklarında kendilerini tehlikede hisseder. Bunun için terapi ortamına ulaşmalarına en kolay dayanak olarak online terapidir. Böylece kişi başlangıçta online terapi aracılığıyla görüşmelerine başlar. Tedavinin ilerleyen kısımlarında terapistle arasında kurulan güven bağına dayalı olarak kendisinde ortaya çıkan ilerlemeleri daha net görür. Kişinin kendisine güven veren bir ortamda terapiye başlaması ilerlemesi için çok daha faydalı olur. Bu şekilde ortaya çıkan bilişsel çarpıtmalar daha kolay değişir. Kişi terapiye daha açık hale gelir.

Böcek Korkusu ve Panik Atak Anında Ne Yapmalıyım yazımızı da mutlaka okuyun!

Agorafobi tedavisi için online terapinin etkisi oldukça fazladır. Konuyla ilgili sitemizde görev yapan online psikolog ya da psikolojik danışmanlardan online terapi alabilirsiniz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir