Kişilik Bozuklukları

Kişilik bozukluğu süreklilik gösteren  ruhsal rahatsızlıklara verilen genel isimdir. Bu inatçı düşünce ve davranışlar hastalarda , iş hayatında  ve diğer kişilerle  olan ilişkilerde kötü etkilere sebep olur.. Kişilik bozukluğu olan bireyin  içsel yaşantıları toplumun genelinde uygunluk göstermez. Bireyde kişilik bozukluğu olup olmadığı ergenlik ya da genç erişkinlik yıllarında anlaşılabilir. Ancak kişilik bozukluğu aslında herkeste çeşitli ölçülerde vardır. kişilik bozuklukları

Kişilik bozukluğu olan bireyin değişmeyen özellikleri şunlardır:

.

Kişilik bozukluklarında genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesi rol oynamaktadır. Bunlar arasında  çocukluk dönemlerinde anne-baba ile çocuk arasındaki ilişkinin çok önemli olduğu bilinmektedir. Bu yüzden kişi, kendisine ne şekilde davranılırsa o şekilde benliğini tanır. Bu hastalığın sebebi olarak kişinin çevresindekileri ve kendisini tanımaması gösterilebilir. Bu algılama  erken yıllarda oluşmaya başlar. Bu yüzden teşhis koymak çok önemlidir.

Sık görülen kişilik bozukluklarından bazıları şunlardır:

.

Narsistik Kişilik BozukIuğu: Yetersizlik duygusundan kaynaklı , üstün görme ve sürekli beğenilme isteği söz konusudur. Başkalarının duygularını anlamakta zorluk yaşarlar. Empati yapma güçlükleri olmadığından başkasını umursamazlar.

.

Sınır Kişilik Bozuklukğu : Başkalarını ve kendilerini yeterli seviyede algılayamadıklarından  ilişkilerinde tutarsızlık baş gösterir. Duygulanım dalgalanmaları çok  olur.

Histriyonik Kişilik Bozuklu ğu: İlgi odağı olmak ve başkalarını etkilemek için çekici görünme çabaları belirgindir. Gösterişçi, yapmacık ve aşırı duygusal izlenim veren bir tutum içinde olabilirler. Cinsel yönden uygunsuz biçimde ayartıcı olmak isteyebilirler. Başkalarından da kolay etkilenirler.

Paranoid Kişilik Bozukluğ u: Başkalarının davranışlarını kötü niyetli olarak yorumlamaya meyillidirler. Sürekli olarak kuşkucu ve güvensiz bir duygu ve tutum içindedirler. Başkalarına sır vermemeye ve kin beslemeye yatkındırlar.

Her insan genellikle kendi kişiliğinden memnun olduğundan ve kişilik bozukluğu olan kişiler sorunların kaynağını diğer insanlarda aradığından, bu kişiler tedaviye genellikle başvurmazlar. Daha çok çevresindeki kişiler bu insanlarda sorun olduğunu fark ederler. Özel olarak sınır kişilik ve çekingen kişilik bozukluğu olanlar tedavi gereksinimi duyabilirler.

Kişilik bozukluklarında temel tedavi psikoterapidir ve tedavi süresi genellikle birkaç yılı bulur. Psikoterapi çoğunlukla bireysel psikoterapidir fakat grup psikoterapisi ve aile terapileri de etkilidir. Psikanalitik ya da psikodinamik psikoterapi uzun yıllardan beri etkin olarak kişilik bozukluklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Bunun yanında son yıllarda bilişsel davranışçı psikoterapi, düşünsel diyalektik terapi ve şema terapinin de yararlı olduğu görülmektedir. Terapilerde temel ortak hedefler, kişinin kendi duygu ve davranışlarını tanıması, hangi durumlara nasıl tepkiler verdiğinin farkına varması ve bunların ne kadar gerçekçi ve işlevsel olduğunu değerlendirme kapasitesinin geliştirilmesidir.  Terapilerin yanında bu kişilerde ortaya çıkabilen duygusal dalgalanmalar, depresif dönemler ve kaygı krizi dönemlerinde ilaç tedavisi gerekebilir. İlaç tedavileri kişilik bozukluğunu tedavi etmeye yönelik değil, daha çok sıkıntı verici belirtileri ortadan kaldırmaya yöneliktir.