Sistemik Aile Terapisinin Amacı Nedir?
Sistemik Aile Terapisinin amacı aile bireylerinde var olan belirtilerin ortadan kaldırılmasıdır. Bu noktada yapılan çalışmalarda aile sisteminde var olan bağlantıları ortaya koyar. Döngüsel etkileşimlerin kavranması, bu duruma sebep olan durumlar açıklar. Diğer bir yandan Sistemik Aile Terapisinin amacı şudur. Aile üyeleri arasındaki bu rol dağılımı, güç dengesi, sınırlar, alt sistemlere yönelik bir farkındalık yaratmaktır. Aile değişimleri ortaya çıkarmak için bir yandan değişime direnç uygular. Diğer yandan durumların kendiliğinden değişmesini ister. Sistemik Aile Terapisinin amacı ailenin bu katı duruşuna yönelik bir anlayış becerisi ortaya çıkarmaktır.
Aile sistemleri içerisinde geçmiş zamanlardan beri gelen farklı farklı inanç ve beklenti yer alır. Bu beklentilerin değiştirilmesi ile eski inançlara dair yeni kurallar belirler. Değişim karşısında aile rollerinin ortaya çıkışının fark edilmesi bu konuda önemlidir. Aile eğer ki sistemi bozan kısımları fark ediyor ve değişim için harekete geçmiyorsa bu durum ailenin de problem yaşamasına neden olur.
Ailede Problemler Nasıl Oluşur?
Sitemik aile terapisi problemlerin ortaya çıkış noktasını ifade etmek için döngüsel nedensellik ifadesi kullanır. Buradaki döngüsel nedensellik durum ortaya çıktıktan sonra problemle karşılaşan iki kişinin süreçten nasıl etkilendiğini açıklar. Sorun ya da problem, belirti aile bireylerinden biri nedeniyle ya da bir olay nedeniyle ortaya çıkar. Bu problemin devam etmesine neden olan asıl etken döngüsel nedenselliktir.
Aile Sistemi Nasıl İşler?
Ailedeki olaylar genel olarak birbirine bağlıdır. Eğer ki çocuk evde sevilmediğini hissediyorsa gergindir, gergin olması aile üyelerinin de gergin olmasına neden olur. Eğer ki sistemden bu gerginlik kaldırılmazsa probleme çözüm bulunamaz. Sistemik Aile Terapisinin amacı bu döngüyü ele almaktır. Eğer ki bir olay ortaya çıktıysa ve aile üyelerinden biri bu durumdan etkilendiyse tüm aile sistemi bir şekilde bu durumdan etkilenir. Aile terapisti de döngüsel sorularla ailenin verdiği geri bildirimler arasında ilişki kurarak bu durumu aileye yansıtır. Aile sisteminde var olan farklılıklar ya da çatışmalar sistemi bir bütün olarak ele almayı zorlaştırır. Döngüsel nedensellik kavramını merkeze alarak bu sorunların ele alınması, problemlerin çözümüne yardımcı olur.
Aile Terapisinde Neler Yapılır?
Öncelikle terapist getirilen konuya ilişkin bir hipotez kurar. Aile öyküsünden elde edilen bilgilere dayandırılarak aileyle ilgili hipotezler gelişir. Ailenin bu döngüde yer aldığı nokta, problem yaratan durumlarla nasıl baş edileceğine yönelik savunma süreçleri de göz önüne alınır. Terapist terapi sürecinde elde ettiği bilgilere dayanarak hipotezini geliştirir ya da farklı hipotezler öne sürer. Eğer ki hipotez geçersiz olursa yeni bir hipotez denenir. Bu tür hipotezler sistemin tümünü ele alır ve kontrol eder. Terapide elde edilen doğrusal hipotezlerin döngüsel hipotezlere çevrilmesi gerekir. Kurulan hipotezler sistemik olarak ele alınır. Ailenin tüm üyelerini ve bileşenlerini içine alır. Böylece Sistemik Aile Terapisinin amacı işlemeye başlar.
Terapist Yansız Mıdır?
Terapi sürecinde terapistin söylediği kelimelerin mutlaka aile üzerinde bir etkisi vardır. Sistemik Aile Terapisinin amacı yansız olmaktır. Terapist bunun farkındadır. Bu noktada terapist terapi esnasında oldukça dikkatli olmalı, yanlı cümle kurmamalı, ahlaki değerlendirmelerde bulunmamalıdır. Aile üyelerine eşit mesafede olmak bu süreçte çok önemlidir. Terapi esnasında aile üyelerinin kendisiyle koalisyon kurma girişimlerini fark etmeli ve bu girişimlere açık bir şekilde sınır koymalıdır. Eğer ki bir üye ile terapist arasında bir koalisyon oluşursa bu tüm sistemi olumsuz etkiler. Bu yüzden terapist terapi sürecinde yansız olmalı, aile üyelerine eşit mesafede durmalıdır.
Terapide Sona Nasıl Ulaşılır? Problem Nasıl Çözülür?
Terapide farklı başlangıç noktalarından yola çıkan aileleri aynı sonda buluşması önemlidir. Bu duruma eşsonluluk denir. Sistem içerisinde var olan problemlere farklı bir bakış açısıyla yaklaşıp aynı sonucu elde etmek mümkündür. Burada yapılan şey ise “ilişkinin şimdi ve burada” yaşanmasıdır. Aile sisteminde var olan problemi şu ana bakarak daha detaylı şekilde inceleyebilir ve ele alabiliriz. Bu ilişkilerde ele alınacak asıl unsur ilişkilerde ortaya çıkan örüntüdür. İlişki nasıl başladı, nasıl devam etti, karşılıklı olarak kişiler nasıl etkilendi ve bu ilişkiyi nasıl devam ettirmek istiyorlar? Bu davranışlar genellikle aile sistemlerini çalışırken ortaya çıkar. Aileyi terapiye getiren asıl nedenler bu şekilde terapist tarafından belirlenir çünkü terapist aile ilişkisine birebir şahit olur. Süreci etkileyen tüm etmenler belirlenir böylece çözüme yönelik daha uygun ve bilimsel adımlar atılmaya başlanır. Böylece Sistemik Aile Terapisinin amacı ortaya çıkar. Terapist hedefe ulaşmaya çalışır.