Fobi Nedir Fobi Çeşitleri Nelerdir
Fobi nedir fobi çeşitleri nelerdir sorusunu sık sık merak ederiz. Bu yüzden bugünkü yazımızda fobi nedir fobi çeşitleri nelerdir başlıklarını ele alacağız. Normal şartlar altında korkmayacağımız durumlardan korktuğumuzu ifade eder. Spesifik bir durum ya da nesneye karşı gerçekleşen aşırı düzeydeki korku fobi olarak ifade edilir. Bu tür durumlarda genelde kaçınma ya da sakınma davranışı ortaya çıkar. Genelde bu tür durumlarda kişi korkusunun anlamsız olduğunu bilir. Ancak buna rağmen davranışına engel olamaz. Bu tür durumlarda kişi kaçtığında fobik davranış yavaşça söner. Kişide ise bu korku durumuna karşın baş etme mekanizması olarak “kaçma ve sakınma” davranışı kalıcı hale gelir. Bu tür durumlar kişinin sosyal yaşantısı ve iş hayatını da etkiler. Fobi nedir fobi çeşitleri nelerdir yazımıza devam edelim. İyi okumalar.
1. Fobi Kavramı Nedir
2. Fobi Çeşitleri Nelerdir
3. Sosyal Fobi Nedir
4. Agorafobi Nedir
5. Özgül Fobi Nedir
6. En Yaygın Fobiler
Fobi Kavramı Nedir
Fobi kavramı kişide korkuya neden olan uyaranın yoğun kaygı ve korku yaratmasıdır. Yaralanma, enjeksiyon, kan, doğal çevre, hayvan gibi çeşitli türleri vardır. Tanı sürecinde söz konusu korkunun en az 6 ay devam etmesi gerekir. Bu yüzden uzun süreli var olma şartı aranır. Özgül fobilerde üç temel özellik vardır.
- Korku, spesifik bir uyarıcıya yöneliktir. Örneğin: böcek, kedi, kan, rüzgar gibi.
- Bu uyarıcılarla karşılaşıldığında güçlü bir korku ortaya çıkar.
- Söz konusu korku günlük hayatı etkiler.
- Gündelik yaşam kalitesi düşer.
Fobi kavramı ilk olarak psikanalitik teorisyenlerce ortaya konmuştur. Bu yaklaşım kapsamında fobiler derin problemlerin bir simgesi olarak ifade edilir. Bazı fobilerin ise genetik faktörlerle aktarıldığı da ifade edilir. Bu yüzden gelişim sürecinde hem öğrenme hem de genler rol oynar. Yani bir kişi bu tür korkuyu ailesinden ödünç almış ya da çevresinden öğrenmiş olur. Yaşanan olumsuz durumlar sonucunda da fobiler ortaya çıkar. Örneğin; bir köpeğin saldırısına uğrayan kişi bir süre sonra köpek fobisi geliştirir.
Fobi Çeşitleri Nelerdir
Fobi çeşitleri farklı farklı durumlarla kendisini gösterir. Bu çeşitleri hayvan, kan, iğne , yaralanma, doğal çevre gibi başlıklarla ele alırız. Bu yazımızda en çok karşılaştığımı fobi çeşitlerine değinmeye çalışacağız. Diğer taraftan sosyal fobi, agorafobi gibi diğer çeşitleri de ifade etmeye çalışacağız. Ancak unutmamalıyız ki pek çok farklı korku çeşidi vardır. Örneğin gök gürültüsünden korkma, delikli eşyalardan korkma, yıkanmaktan korkma vs. gibi…
Sosyal Fobi Nedir
Sosyal fobi kişinin sosyal ortamlarda kendisini küçük görmesidir. Bu tür durumlarda mahçıp olacağını düşünür. Diğer yandan yaptığı hareketlerle rezil olacağı kaygısını taşır. Buradaki en önemli duygu başkaları tarafından yargılanmaktır. Bu yüzden kaygısıyla baş etmek oldukça zr olur. Diğer fobi türlerinde de olduğu gibi sosyal fobisi olan kişi de bulunduğu ortamdan kaçmaya çalışır. Genel olarak bir anksiyete bozukluğu olarak ele alınır. İlk olarak 1966 yılında Marks ve Gelder tarafından tanımlanmıştır. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. 10 ve 30 yaş arasında ortaya çıkar. Ancak genel olarak daha erken yaşlarda ortaya çıktığı ifade edilir.
Fobi Nedir Fobi Çeşitleri Nelerdir yazımıza devam edelim.
Sosyal fobide genetik, çevresel koşullar ve kişilik özellikleri rol oynar. Bu yüzden karmaşık bir etkileşim söz konusudur. Tedavi sürecinde hem psikoterapi hem de farmakoterapi kullanılır.
Agorafobi Nedir
Agorafobi en temel tanımıyla kişinin yardım almasının zor olacağı durumlardan ve alanlardan kaçmasıdır. İlk kez 1871 yılında tanımlanmıştır. Pazar yeri korkusu olarak da bilinir. Önceden panik bozukluk içerisinde yer alırdı. Ancak son zamanlarda ayrı bir ruhsal tanı olarak karşımıza çıkar. Yapılan çalışmalarda panik atak ile birlikte ortaya çıktığı ifade edilir. Bu yüzden ayırıcı kısmında bazen problemler yaşanır. Tedavi süreci için mutlaka destek alınması gerekir.
Diğer fobilerde olduğu gibi agorafobide de öğrenme ve koşullanma söz konusudur. Kişini gözünde korkutucu olmayan bir uyaranın korkutucu hale gelmesiyle fobi ortaya çıkar. Normalde bu kişi doğumunda bu tür yerlere girmekten korkmuyordu. Zaman içerisinde öğrenilen durumlar sonucunda fobi durumu ortaya çıktı. Bu yüzden kişinin başa çıkma becerileri ve öğrenme durumunu ele almamız gerekir. Genellikle bilişsel çarpıtmalar terapi sürecinde olumlu düşüncelerle yer değiştirir. Ancak diğer yandan genetik ve nörobiyolojik etmenler de söz konusudur.
- Toplu taşıma araçlarını kullanma
- Açık yerde bulunma
- Kapalı yerde bulunma
- Sıra bekleme
- Kalabalık yerde bulunma
- Tek başına evin dışında olma durumlarında yoğun kaygı yaşar.
Özgül Fobi Nedir
Özgül fobi terimi bir nesneye ya da duruma karşı inatçı korkuyu ifade eder. Yani sosyal fobi ve agorafobi dışındaki durumları ifade eder. Kişi tarafından yaşadığı kaygı mantıksızdır ancak buna engel olamaz. Sürekli ve yoğun korku durumu olarak da tanımlayabiliriz.
Seligman ; evrimsel olarak bu korkunun genler aracılığıyla aktarıldığını ifade eder. Bu ise bir çeşit öğrenme sürecini de içine alır. Fare, yılan gibi hayvanlardan korkmanın sebebinin altında evrimsel nedenlerin yattığı görüşü oldukça fazladır. Özgül fobi durumu Türkiye’de kadınlarda daha çok görülür. Ancak erkeklerde de oldukça fazla rastlanır. Erkeklerden cesur olma ve korkmamaya yönelik kültüre beklentiler erkeklerin korkusunu ifade etmesini engellemektedir. Bu yüzden oran düşük çıkar. Freud ; savunma mekanizmaları sonucunda fobik davranışın ortaya çıktığını ifade eder. Diğer yandan ise bazı genetik faktörlerin de fobilerin ortaya çıkmasında etkin olduğu ifade edilir.
Fobi Nedir Fobi Çeşitleri Nelerdir yazımıza devam edelim.
En Yaygın Fobiler
- Akrofobi: Yüksek yerlerden korkma
- Amofobi: Sivri cisim korkusu
- anemofobi: fırtına korkusu
- astrafobi: şimşek korkusu
- belonefobi: iğnelerden korkma
- dentofobi: dişçiden korkma
- erotofobi: cinsellik korkusu
- febrifobi: yüksek ateşten korkma
- gametofobi: evlenmekten korkma
- hipnofobi: uyumaktan korkma
- homiklofobi: sisten korkma
- kanserofobi: kanser olmaktan korkma
- lailofobi: konuşmaktan korkma
- siderofobi: yıldızlardan korkma
- ornitofobi: kuşlardan korkma
- nelofobi: camdan korkma
- mastigofobi: cezalandırılmaktan korkma
gibi çeşitli fobi türleri mevcuttur.
Var olan fobi durumlarına yönelik terapi desteği almak korku ve kaygılarınızla yüzleşmenize yardımcı olacaktır. Ununtmayın, var olan her fobi çeşidinin bir tedavisi mümkündür. Terapi süreci 8 ya da 10 oturum devam eder. Ancak sizin getirmiş olduğunuz kaygı durumuna yönelik terapi süreci bazen daha uzun da sürer.
Fobi davranışlarına yönelik terapi desteği için Işıl Yağmur Tüfekçi ‘nin profilini ziyaret edebilir ve anında online terapiye başlayabilirsiniz.