Kristal Bağımlılığı
Metamfetamin diğer adıyla kristal bağımlılığı rengi ve kokusu olmayan bir uyuşturucu maddedir. Kullanan kişilerde halüsinasyon görülmesine neden olur. Önceki yıllarda bu madde bir ilaç olarak üretiliyordu. Ancak 1950’li yıllarda bu ilacın bağımlılık yaptığı anlaşıldı. Daha sonra kullanımı yasaklandı. Ancak yine de bazı hastalıkların tedavisinde reçete ile kullanılıyor. Halk arasında meth olarak da anılır. Fiyat olarak daha uygun ve daha çabuk ulaşılır. Erişimi kolay olduğu için kullanım sıklığı da yüksektir. Kişiler çok kolay bir şekilde kristal bağımlılığı sorunuyla karşılaşabilir. İlerleyen zamanlarda ise çok ciddi psikiyatrik etkiler de ortaya çıkarır. Gelin beraber kristal bağımlılığı durumuna bir göz atalım.
Konuyla ilgili online terapi desteği için Nilsu Aksu ile görüşme sağlayabilirsiniz.
Metamfetamin Nedir
Metamfetamin güçlü bir maddedir. Dopaminerjik ve noradrenerjik sinir uçlarından dopamin ve norefinefrin salınımına neden olur. Böylece kişi kısa süreli haz ve heyecan elde eder. Özellikle İkinci Dünya Savaşı zamanında Japonya’da oldukça sık kullanılıyordu. Amerika’da 1960’lı yıllarda yapılan çalışmalarda maddenin bağımlılık yaptığı belirlendi. Bunun ardından ise kullanımı sadece reçeteyle sağlanmaya başlandı. Türkiye’de ilk olarak 2009 yılında kristal bağımlılığı tanımı ortaya çıkmıştır. Emniyet Genel Müdürlüğü o günden bu yana bu maddeyle mücadelesine devam ediyor. 2019 ve 2020 yıllarında ise yaklaşık olarak 5 ton madde ele geçirilmiştir.
Kristal Bağımlılığı Etkileri
Kristal bağımlılığı kişide aniden bir mutluluğa neden olur. Alındıktan 3-4 dakika sonra etkileri ortaya çıkar. İlacın düzeyine ve yoğunluğuna göre etkileri günlerce sürer.
- Kişi daha konuşkan olur
- İştahta azalma meydana gelir ya da hiç yemek yemez
- Kendisini başlangıçta daha dinç hisseder.
- Yoğun bir ferahlama ve coşku hisseder.
- Kalp atışı hızlanır.
- Nefes alma sıklığı artar.
- Tansiyon ve vücut ısıs artar.
- Uzun süreli kullanımda fizyolojik olarak bazı değişimler ortaya çıkar.
- Motivasyonu ve konsantrasyonu kısa süreli artırır.
- İshal, mide bulantısı ya da kusma ortaya çıkar.
Yukarıda bahsedilen etkiler kısa süreli etkilerdir. Uzun sürede dişlerde çürüme, anksiyete, bağımlılık, depresyon, ciltte lekelenme, cinsel yaşamda azalma ve yetersizlik, sosyal ve mesleki yaşamda dışlanma gibi durumlar ortaya çıkar.
Metamfetamin Nasıl Etki Eder
Metamfematin kişiyi kısa süre içerisinde harekete geçirir. Bu yoğun dopamin salınımı kişide suni bir mutluluk ve ferahlama ortaya çıkarır. Yapay olarak harekete geçen bu duygular kişinin bağımlı hale gelmesine neden olur. Örneğin alkol kullanmaya bir bardak alkolle başladınız. Kullandıkça 2.bardak, 3.bardak şeklinde bu süreç ilerleri… Bir yerden sonra artık 3 bardağın da yetmediğini fark edersiniz. Kristal Bağımlılığı da aslında böyledir. Bir yerden sonra beyin o kadar fazla talep eder ki kişi doyum bile elde edemez. Yüksek dozda alınan uyuşturucu kişinin kalp krizi geçirmesine ya da nöbet yaşamasına neden olur.
Kristal Bağımlılığı Yan Etkileri
Kişilerde kısa süreli ve uzun süreli yan etkiler ortaya çıkar. Öncelikle;
- Dikkat dağınıklığı
- Ağızda kuruluk
- Kusma
- Ciltte dökülme ya da Kilo kaybı
- Dişlerde ağrı ve çürüme
- Ağız kokusu ya da nefes kokusu
- Kan basıncı ve terleme
- Kalp problemleri
- İştah kaybı
- Sindirim problemleri
- Kaygıda artış ya da depresif belirtiler
- Uykusuzluk
- Halüsinasyon görme
- Öfke ya da saldırganlık gibi yan etkiler ve belirtiler ortaya çıkar.
Özellikle kişinin dış görünüşünde meydana gelen değişimi net olarak fark ederiz. Kişi bu nedenle daha fazla içine kapanır. Kullandığınız metamfetamin sizi sadece bağımlığı hale getirmez. Fiziksel olarak da yıpranmanıza neden olur. Cildiniz kararır, özellikle dişlerde çürüme meydana gelir.
İlerleyen yaşlarda kalp problemleri ortaya çıkar. Kalpte tıkanlıklı, beyin kanaması, felç gibi problemler ortaya çıkar.
Kristal Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir
Kristal bağımlılığı tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Yoksa kısa süre içerisinde kişinin hayatında olumsuz sonuçların çıkmasına neden olur. Bağımlılık sürecinde kişi çeşitli yoksunluk belirtileri yaşar. Kendisini çok halsiz ve bitkin hisseder. Bazı durumlarda depresyon ve anksiyete kişiye eşlik eder. Bu tür zor duygular ortaya çıktığında kişi madde kullanma isteği duyar. Madde elde edemedikçe ise öfkesi daha da artar.
Öncelikle bağımlılıkla ilgili bir psikiyatri kontrolü gerekir. Kişinin bağımlılık düzeyi tedavi sürecini direkt olarak etkiler. Daha sonra uygun bir ilaç tedavisi başlanır. İlaç tedavisine ise psikoterapi eşlik eder. Bilişsel Davranışçı Terapi, Davranışçı Terapi, Aile Danışmanlığı ve Bireyle Psikolojik Danışma uygulamaları danışanın kristal bağımlılığından kurtulmasına yardım eder.
Metamfetamin Tedavisi Nasıl Olur
Metamfetamin tedavi süreci kişiye öncelikle bağımlılığına yönelik bir anket uygulanır. Bağımlılık Seyir İndeksi ölçeği ile danışanı takip ederiz. Bazı danışanlar bu maddenin yanında çakmak gazı, tiner, esrar da kullanır. Tedavi kapsamında tüm süreçler birlikte ele alınır. Bağımlılığa eşlik eden depresyon, öfke, saldırganlık da ele alınır. Farmakoterapinin yanında bireysel terapi de gerçekleşir. Ayrıca aileyle de düzenli olarak çalışma yaparız.
Temiz kalma motivasyonu ile danışanın madde kullanım isteğine yönelik bir farkındalık kazanmasına yardım ederiz. Aile sorunlarını konuşuruz. Bireysel problemleri de ele alırız. Aile desteği artırılır. Ebeveynelik tutumları ile aile içi ilişkiler değerlendirilirr. Ortalama olarak 15-20 oturum arasında süreci sonlandırırız.
Kristal bağımlılığı oldukça tehlikeli bir bağımlılık türüdür. Kişide ölüme neden olur. Bu yüzden kısa süreli zevkler için uzun süreli problemlerle karşılaşabilirsiniz.