Özgül Öğrenme Güçlüğünün Nedenleri Nelerdir ?
Özgül Öğrenme Güçlüğünün nedenleri temelde nörogelişimsel bir bozukluktur ve nedenlerini tam olarak belirlenmesi şu an için mümkün değildir. Ancak bu durum özgül öğrenme güçlüğünün altında yatan sebeplerin araştırılmasına ve ifade edilmesine engel değildir. Çoğu kez görüşülen uzmanlara özgül öğrenme güçlüğünün nedenleri nelerdir sorusu sorulmaktadır. Bu noktada hem genetik durumlar hem de çevresel durumlar ön plana çıkmaktadır. Özgül öğrenme güçlüğünün nedenlerini ele alırken hem genetik ve çevresel durumları bir arada almak gerekir. Öğrenme sorunu sadece tek bir alanla ilgili değildir. Bu yüzden diğer alanlarda da problemlere neden olur. Eğer ki tek bir alanda öğrenme güçlüğü ortaya çıkmıyorsa bunun altında beynin farklı alanlarında meydana gelen öğrenme becerisinin de etkisi vardır.
Öğrenme becerileri sadece tek bir alanla ilgili değildir. Farklı alanların farklı etkileri söz vardır. Bu tür durumlarda bazen beynin çeşitli bölgelerinde meydana gelen bozukluklar söz konusudur. Bazen ise bozukluk olmamasına rağmen beynin bölgeleri arasındaki işlevsel koordinasyon bozukluğundan dolayı problemler ortaya çıkar. Eğer ki beyin yapısında temelde bir eksiklik söz konusuysa özgül öğrenme bozukluğu ortaya çıkar. Özgül öğrenme bozukluğuna doğumda yaşanan problemler de sebep olur.
Özel Öğrenme Güçlüğünün Genetik Nedenleri Nelerdir?
Genetik alanda yapılan çalışmalarda aile üyelerinin de gen yapısı incelenmiştir. Aile üyelerinde de geçmiş yaşantılarında okuma ve yazma alanında bir eksiklik olduğu görülmüştür. Özel Öğrenme Güçlüğü ile yapılan çalışmalarda ikiz kardeşler arasında bu durumun daha yaygındır. Bu durumda ise genetik faktörlerin oldukça etkilidir. Bu noktada bazı ailelerde özel öğrenme güçlüğünün daha sık ortaya çıkar. Böylece genetik faktörlerin etkilerini de net bir şekilde görürüz. Eğer ki ailede anne ya da babada özel öğrenme güçlüğü varsa dikkat edilmelidir. Çünkü çocukta da bu durumun ortaya çıkması %30 ile %40 oranında artar. Yani ebeveynler bu konuda birincil etkileyicidir. Bu durum ise normal dağılımından 10 kat daha etkilidir. Özgül öğrenme güçlüğünün nedenleri arasında genetik birinci sıradadır.
Yapılan çalışmalarda genetik durumun etkisinin %40 ile %80 arasında değişmektedir.
Özel Öğrenme Güçlüğüne Hangi Genler Neden Olur?
Yapılan çalışmalarda 15. ve 6. kromozomlar üzerinde üzerindeki genlerin özel öğrenme güçlüğüne neden olduğu ifade edilmiştir. Diğer yandan ise 1, 2, 3, 11 ve 18’inci kromozomların da özel öğrenme güçlüğünde etkili olduğu ifade edilmiştir.
Özel Öğrenme Güçlüğünde Çevresel Etkenler Nelerdir?
Hamilelik durumunda meydana gelen değişimler özel öğrenme güçlüğü ‘nde etkili olmaktadır. Aile geçmişine bakmak önemlidir. Eğer ki anne hamilelik döneminde sigara içer ve alkol kullanırsa bu durum özel öğrenme güçlüğü ‘ne neden olabilir. Diğer yandan hamilelik zamanında geçirilen enfeksiyonlar ve ilaç kullanımı da özel öğrenme güçlüğüne neden olabilmektedir.
Bazen ise doğum esnasında çocuğun nefessiz kalması da özgül öğrenme güçlüğünün nedenleri arasında yer alır. Bu tür travmalar çocuğun öğrenme becerisinde etkilidir. Çocuğun ayrıca doğumdan sonraki ilk bir ayda geçirdiği bazı hastalıklar da nörogelişimsel bozukluklara neden olur. Bu durumun ihtmali vardır. Enfeskyon ya da bazı travmatik yaşantılar da bazen bu duruma neden olur. Kesin olarak bir kanıt olmasa dahi çocukların beslenmesinde etkili olan gıdalara dikkat edilmeli. Bazı gıda koruyucu maddelerin, renklendiricilerin ya da katkı maddelerinin de özel öğrenme güçlüğüne neden olduğu ifade ediliyor.
Özgül Öğrenme Güçlüğüne Eşlik Eden Hastalıklar Nelerdir?
Özgül öğrenme güçlüğünün nedenleri bazen tek başına ortaya çıkmaz. Yanında farklı farklı diğer hastalıklar da oluşur. Bu tür durumlarda özel öğrenme güçlüğünün tedavisi de zorlaşır ya da güçleşir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Özel Öğrenme Güçlüğüne eşlik edebilir. Özel Öğrenme Güçlüğü’ne Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun eşlik etmesi sürecin daha zorlu geçmesine neden olur. Bu noktada çocukta akademik anlamda gerilik artar. Bu tür durumlarda tedavi her iki durum için de ayrı ayrı planlanmalıdır. İki durum da göz önünde bulundurulmalıdır. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun tedavisi akademik ve davranış anlamında da önemli ilerlemeler yaşanmasına katkı sağlar.
Özgül Öğrenme Güçlüğüne sadece DEHB eşlik etmez. Anksiyete, depresyon, sosyal fobi, okul fobisi, tik bozukluğu, enürezis ve obsesif kompulsif bozukluk eşlik edebilir. Yine aynı şekilde karşıt gelme, davranış bozukluğu, düşük benlik algısı gibi durumlar da gözlemlenir.
Eğer ki çocuk akademik anlamda kendisini yetersiz hissederse bu duruma düşük benlik algısı da eşlik eder. Kendisini arkadaşlarından daha geride hisseden çocuk bir eksiklik olduğunu fark eder ve bu durumdan dolayı kendisini suçlar. Böyle durumlarda ailenin de özellikle aşırı baskısı kendisini daha fazla kapatmasına, iletişimi kesmesine, daha agresif davranışlar sergilemesine neden olur. Bu tür durumlarda okul yönetimi ve ailenin ortak bir şekilde çalışması gerekmektedir. Öğretmenlerin çocuğun akademik başarısından ziyade sosyal açıdan kendisini yeterli hissetmesi için destekleme çalışmaları yapması önemli olacaktır. Sınıf içerisinde çocuğa basit görevler verme sorumluluk duygusunun artmasına da yardımcı olacaktır. Böylece çocuk kendisini daha kolay ifade edebilir ve sınıf içine daha kolay şekilde uyum sağlar.